Jadąc od strony Poznania, przed „Osadą Leśną”, przejeżdżamy przez starą wieś Dąbrówka. Kiedy mijamy ją szybko samochodem, może kojarzyć się nam z tradycyjną wsią chłopską. Nic bardziej mylnego. Ten zespół urbanistyczny reprezentuje odmienny, przez wieki dopełniający tradycyjną wieś chłopską system gospodarowania ziemią. We współczesnej literaturze ekonomicznej nazywany jest wielkoobszarowym gospodarstwem rolnym, a w tradycyjnym ujęciu, zwłaszcza w historii: folwarkiem. Korzenie folwarków na ziemiach polskich sięgają średniowiecza, a ich rozwój odbywał się w trzech etapach: folwark rycerski i sołecki, folwark pańszczyźniany, folwark kapitalistyczny. Relikty, które zachowały się z folwarku Dąbrówka pochodzą głównie z III etapu . Zabudowa folwarczna od tego czasu ma dość klarowny podział. Składa się przeważnie z części rezydencjonalnej, gospodarczej oraz tzw. kolonii mieszkalnej dla pracowników najemnych (czynszowników). W Dąbrówce część rezydencjonalną tworzą pałac i park. Pałac pochodzący z II połowy XIX w. wybudowany został z użyciem form historycznych i wprawdzie zaniedbany, lecz przetrwał (co w powojennej historii Polski może uchodzić za szczęśliwy przypadek) w niezmienionej formie.
Z kolei park o powierzchni 9 ha ma charakter krajobrazowy, został zaprojektowany przy wykorzystaniu naturalnych warunków przyrodniczych. W dostępnej, skromnej literaturze, sugeruje się, że należy do najstarszych w Wielkopolsce i pochodzi z końca XVIII w. Pewną ciekawostką (dość rzadko spotykaną) jest zachowanie z wcześniejszego założenia urbanistycznego (być może z czasów związanych z etapem „pańszczyźnianym”) tzw. starego dworu. Stoi on obok pałacu, wręcz stykając się z nim (dość przypadkowo, bez kompozycyjnego i funkcjonalnego sensu) ścianą szczytową. Należy sądzić, że w zamyśle miał on być usunięty z chwilą wybudowania pałacu, lecz pewnie cały czas był na swój sposób użyteczny i ta prowizorka pozwoliła mu dotrwać do dziś, choć stan jego jest opłakany. Ponoć krótko przed II wojną światową miała być w nim kuchnia pałacowa. Co było wcześniej? Na ten temat źródła milczą. Kolonia mieszkalna, urbanistyczny wyznacznik kapitalistycznego etapu w rozwoju folwarku została wybudowana na zachód od podwórza gospodarczego, głównie przy drodze do Dopiewa oraz przy drodze dojazdowej na podwórze gospodarcze.
Były to proste budynki mieszkalne tzw. czworaki. Część z nich zachowała się do dziś i jak cała reszta folwarku są one w opłakanym stanie. I tylko nowo budowane pozwalają patrzeć na przyszłość Dąbrówki z nadzieją. Kto tu mieszkał? Z pobieżnych dostępnych informacji wynika, że ok. połowy XIX w. folwark należał do niemieckiej rodziny Tempelhof. Stan ten trwał do lat 30 XX w. , gdy w wyniku małżeństwa przeszedł w ręce rodziny Inflant, właścicieli majątku w Skrzynkach. Było to gospodarstwo dość duże . W pocz. XX w. liczyło 1077 ha ziemi, w tym 572 ha ziemi ornej, 41 ha łąk, 403 ha lasów, 58 ha nieużytków, 2 ha wód.
Galeria czerwiec 2014
Comentarios