O P I S :
Mocno zrujnowane fortalicjum graboszyckie stoi pośród drzew tuż przy głównej drodze. Otoczone jest suchą fosą, w której znajdują się dwa wejścia do podziemnych korytarzy zawalonych w latach 60-tych. Wjazd prowadzi od strony wschodniej przez most na którym pierwotnie znajdowało się 6 waz klasycystycznych i portal wejściowy. Jest też drugie wejście z tyłu, ale znacznie późniejsze. Niestety do środka nie można wejść. Obiekt jest otynkowany, ma dwie kondygnacje naziemne i dwie podziemne. Zbudowano go na planie prostokąta z dwoma ryzalitami (wysuniętymi częściami) na dłuższych bokach. Dwór ma bardzo surowy wygląd, poza wspomnianym portalem jedynie okna posiadają renesansowe obramowania. Dopiero wnętrza ukazują stylowy wystrój: różnego rodzaju sklepienia kolebkowe, zdobienia stiukowe, polichromie ścienne. Przy dworze znajdował się ogród krajobrazowy, w którym później postawiono kilka budynków gospodarczych: spichlerz, zarządówka itp. Dziś poza jednym są one kompletnie zrujnowane. Po prawej stronie od wejścia widać zaczątki jakichś prac, przerwanych chyba przez zimę. Być może więc fortalicjum w Graboszycach nie jest jeszcze skazane na zagładę.
H I S T O R I A
Dwór obronny w Graboszycach postawił urzędnik królewski Dziwisz Brandys herbu Radwan ok. 1575 r. Istnieją hipotezy że wcześniej stał tu mały gotycki zamek. Graboszyce są starą wsią, pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1253 r., a przed Brandysami właścicielem był rycerz Jan Strzesza herbu Jastrzębiec. Początkowo dwór posiadał cechy renesansowe, w tym attykę, a obronę prócz z fosy zapewniały strzelnice na parterze ale jego dzisiejszy wygląd nie wiele odbiega od pierwotnego. Od 1626 r. należał do Jana Cichockiego, później do Porębskich, Krasińskich i Tomasza Russockiego. Około połowy XVIII w. za sprawą rodu Sołtyków został przebudowany w stylu barokowym, m.in. wykonano wtedy dach łamany, zmieniono wystrój wnętrz. Kolejna zmiany miały miejsce w XIX w., kiedy właścicielem był hrabia Stanisław Sołtyk a następnie baron Blejtfeld. Przebudowano klatkę schodową, postawiono budynek zarządówki na terenie ogrodu krajobrazowego obok innych budynków gospodarczych od strony południowej i wschodniej. Od 1864 do 1945 roku roku właścicielami była rodzina Chrząszczów. Stan fortalicjum został nadszarpnięty w czasie II wojny św., a opuszczony od tamtej pory obiekt cały czas niszczeje. Jedyne co zrobił Wojewódzki Konserwator Zabytków to położenie nowego dachu. W 2002 r. dwór został kupiony przez osobę prywatną.
INFO Z : http://zamki.res.pl/
Comments