Pałac
Klasycystyczny pałac w Jaworzu powstał prawdopodobnie w 1793 r. Wybudował go hrabia Arnold Saint Genois d'Anneaucourt. W XIX w. jego właścicielami została rodzina Larischów.
Pałac otoczony jest parkiem krajobrazowym, w którym znajdują się liczne pomniki przyrody. Niedaleko pałacu w 1802 r. wybudowany został klasycystyczny kościół Opatrzności Bożej. Na cmentarzu obok niego pochowani są członkowie rodu Saint Genois d' Anneaucourt. Brama wiodąca do pałacu pochodzi z XVIII w. Na dwóch postumentach bo jej bokach stoją rzeźby z herbami rodu Saint Genois d'Anneaucourt i Nałecz Laschowskich. Budynek stojący obok bramy pochodzi z końca XVIII w. W 1862 r. powstało w Jaworzu uzdrowisko. Pomieszczenia uzdrowiskowe wybudowali Maurycy Saint Genois i jego syn Filip. Oni też otworzyli przypałacowy park dla kuracjuszy. W latach 1870 - 1890 nastąpił znaczny rozkwit miejscowości właśnie dzięki uzdrowisku. Leczono tutaj choroby układu oddechowego, pokarmowego, nerwowego oraz krążenia. Odkrywcą Jaworza jako uzdrowiska był poeta i geograf Wincenty Pol. W latach 1927–1930 Jerzy Czop wybudował nowy zakład leczniczy, który funkcjonował do wybuchu II wojny światowej. Przebywała tutaj wielokrotnie Maria Dąbrowska, Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Stanisław Ligoń, Mira Zimińska-Sygietyńska, Zofia Kossak-Szczucka, Gustaw Morcinek, Jan Parandowski, Jerzy Zawieyski,Janina Siwkowska, Stefan Kisielewski, Wacław Sierpiński, Melchior Wańkowicz. Obecnie w pałacu mieści się Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, który powstał tutaj w latach 50-tych XX w. Na początku 2010 r. w pałacu wybuchł pożar, który spowodował zawalenie się stropu auli, zniszczeniu uległ też dach budynku. Wstęp na teren przypałacowy ze względu na Młodzieżowy Ośrodek jest niemożliwy, z wyjątkiem ścieżki dydaktycznej, która tamtędy prowadzi, ale trzeba wtedy uzyskać zgodę dyrekcji Ośrodka.
INFO Z http://www.ludmilka.eszymon.eu/
Kościół
Pierwszy drewniany kościół zbudowano w Jaworzu prawdopodobnie już w XV w. Podczas sporów religijnych w XVII wieku znalazł się w rękach protestantów. Wspólnota katolicka odzyskała go w 1654 r. W protokołach wizytacyjnych z 1679 r. i 1788 r. odnotowano, że w Jaworzu znajduje się kościół filialny drewniany, należący do jasienickiego, zbudowany pod wezwaniem Wszystkich Świętych.
Obecny kościół w Jaworzu został wybudowany w 1803 roku przez Arnolda barona Saint - Genois d'Anneaucourt, katolika, będącego od 1793 roku właścicielem Jaworza. On chylący się ku upadkowi stary, drewniany kościółek postanowił zastąpić murowanym – pod wezwaniem Opatrzności Bożej. Poświęcenia kościoła dokonał 1 lipca 1804 r. ks. Wojciech Hauke, dziekan i proboszcz z Bielska. Samodzielne probostwo utworzone zostało w 1848 r.
W roku 1862 Śląski Urząd Krajowy w Opawie zatwierdził Jaworze jako uzdrowisko.
W latach 80. XIX wieku do świątyni dobudowano m.in. zakrystię i poszerzono prezbiterium. Kolejna modernizacja nastąpiła w latach trzydziestych XX wieku. Jej efektem jest m.in. charakterystyczna kopuła nad przecięciem nawy z transeptem. Wystrój kościoła jest barokowy i klasycystyczny.
W ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Berdyczowskiej z początku XIX wieku. Witraże ufundował jeden z właścicieli uzdrowiska w Jaworzu: hrabia Larisch Moenich. W przedsionku umieszczona jest tablica erekcyjna z kolorowymi herbami Saint Genois d’Anneaucourt.
W sąsiedztwie kościoła znajduje się parafialny cmentarz, który otaczał pierwotnie drewniany kościółek. Dziś najstarszą częścią jest tzw. hrabiowska ćwiartka. Ta część powstała w XVII w. Pochowano tu 19 byłych właścicieli miejscowości i członków ich rodzin, m.in. Laszowskich i Saint-Genois d`Anneaucourt, którzy przez sześć pokoleń rozsławiali Jaworze na Śląsku Cieszyńskim. Najstarszy nagrobek postawiono Magdalenie Rudzickiej z domu Gureckiej, zmarłej 17 września 1669 roku, w wieku 59 lat
Przedstawiciele rodu Laszowskich i Saint-Genois d`Anneaucourt byli właścicielami miejscowości przez 157 lat. Członkowie rodu Saint-Genois d`Anneaucourt piastowali także wysokie funkcje na dworze cesarskim, jako szambelanowie, tajni radcy, urzędnicy konsularni. Wielu pełniło ważne stanowiska w Zakonie Kawalerów Maltańskich i instytucjach charytatywnych.
Wśród pochowanych tu osób jest m.in. hrabina Julia Saint-Genois d'Anneaucourt. Hiszpanka, urodzona 8 marca 1859 roku w Madrycie, w 1879 roku wyszła za mąż za hrabiego Filipa Saint-Genois. 4 maja 1896 roku - w wieku 37 lat - po długiej chorobie zmarła w Madrycie. Jednak jej ciało przewieziono do Jaworza, gdzie 15 maja zostało złożone w rodzinnym grobowcu. Przed ceremonią pogrzebową mieszkańcy Jaworza mogli zobaczyć ciało hrabiny w zamku, gdzie wystawiono je w szklanej trumnie.
INFO Z http://www.katolikjaworze.pl/
Comentários